Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng trồng cây Hữu nghị tại khuôn viên Tượng đài Chủ tịch Hồ Chí Minh ở Moscow ngày 6/9/2018 (Ảnh: Nguyễn Đăng Phát).

Điểm lại mối quan hệ Việt - Nga, Phó Chủ tịch, Tổng thư ký Hội Hữu nghị Việt - Nga Nguyễn Đăng Phát cho rằng đây là mối quan hệ thân tình, sâu sắc, đã trải qua nhiều thăng trầm của lịch sử.

Ông Phát dẫn lời Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng phát biểu vào ngày 8/9/2018 tại Moscow trong buổi lễ trọng thể kỷ niệm 60 năm thành lập Hội Hữu nghị Nga - Việt: "Trên chặng đường gần 70 năm thiết lập quan hệ ngoại giao, hai nước chúng ta trải qua nhiều khó khăn, thử thách, song tình đoàn kết, hữu nghị giữa nhân dân hai nước chúng ta vẫn luôn bền chặt, nồng ấm và tin cậy. Quan hệ Việt - Nga ngày nay đã kế thừa tốt đẹp quan hệ Việt - Xô khởi nguồn từ nhiều năm trước. Đó là tài sản chung vô giá của hai dân tộc, chúng ta có nghĩa vụ gìn giữ và trao truyền cho các thế hệ mai sau. Đó cũng là nền tảng vững chắc để thúc đẩy quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện Việt Nam - Liên bang Nga ngày nay.

Với truyền thống "uống nước nhớ nguồn", nhân dân Việt Nam không bao giờ quên sự giúp đỡ to lớn, hiệu quả về vật chất và tinh thần mà nhân dân Liên Xô trước đây, trong đó có Liên bang Nga, đã dành cho nhân dân Việt Nam trong sự nghiệp đấu tranh giành độc  lập dân tộc và công cuộc xây dựng, bảo vệ Tổ quốc ngày nay".

Kế thừa quan hệ hữu nghị đặc biệt giữa Việt Nam và Liên Xô trong quá khứ, lãnh đạo và nhân dân Việt Nam, Liên bang Nga đã nỗ lực đưa quan hệ Việt - Nga có những bước tiến mạnh mẽ, tiếp nối xứng đáng truyền thống tốt đẹp giữa hai dân tộc.

74 năm trước, Liên Xô là một trong những quốc gia đầu tiên trên thế giới công nhận và chính thức thiết lập quan hệ ngoại giao với nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa.

Liên Xô đã giúp đỡ Việt Nam rất nhiều trong các cuộc kháng chiến chống ngoại xâm và viện trợ rất lớn cho Việt Nam. Đặc biệt, Liên Xô đã tiếp nhận nhiều người Việt Nam sang học tập, nghiên cứu.

Theo số liệu ước tính, Liên Xô trước đây và Liên bang Nga hiện nay đã đào tạo cho Việt Nam khoảng 70.000 chuyên gia trình độ đại học và trên đại học ở nhiều ngành nghề khác nhau, bao gồm cả quân sự, dân sự… Họ đều trở thành những chuyên gia đầu ngành, những người đóng vai trò quan trọng trong mọi lĩnh vực ở Việt Nam. Cùng với đó, gần 100.000 công nhân Việt Nam lành nghề cũng đã được Nga đào tạo.

Người dân Việt Nam vẫn luôn ghi nhớ, trân trọng, biết ơn sự giúp đỡ của Nga trong những giai đoạn khó khăn. Tình cảm này vẫn được gìn giữ cho đến ngày nay và được trao truyền cho những thế hệ kế tiếp.

Phó Chủ tịch, Tổng thư ký Hội Hữu nghị Việt - Nga Nguyễn Đăng Phát (Ảnh: Thành Đạt).

Theo Phó Chủ tịch, Tổng thư ký Hội Hữu nghị Việt - Nga, mối quan hệ song phương Việt - Nga có thể phát triển tốt đẹp như ngày nay là nhờ hai bên, các nhà lãnh đạo và các tầng lớp nhân dân có sự tin cậy lẫn nhau rất sâu sắc và đều nhận thấy những lợi ích to lớn trong sự hợp tác bền vững, lâu dài.

Về hợp tác an ninh quốc phòng, đây được xem là một trụ cột của quan hệ Việt - Nga. Năm 2021, lãnh đạo hai nước đã ra Tuyên bố chung về Tầm nhìn quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện Việt - Nga đến năm 2030, trong đó nhấn mạnh "hợp tác trên các lĩnh vực quân sự và kỹ thuật quân sự, an ninh có vị trí đặc biệt trong quan hệ Việt - Nga, không ngừng được tăng cường vì lợi ích của Việt Nam và Nga và nhân dân hai nước, góp phần bảo đảm hòa bình và ổn định tại khu vực và trên thế giới".

Về hợp tác kinh tế, thương mại, đầu tư, hai nước vẫn duy trì động lực phát triển và thị trường hai nước vẫn cần hàng hóa của nhau.

Hợp tác về dầu khí là một trong những điểm sáng trong quan hệ Việt - Nga, trong đó phải kể đến xí nghiệp liên doanh Vietsovpetro và một số dự án khác của Nga tại Việt Nam. Việt Nam cũng có các dự án đầu tư ở Nga như dự án liên doanh khai thác dầu khí, chăn nuôi bò sữa… Trong khi đó, các doanh nghiệp Nga cũng quan tâm và đầu tư vào các dự án năng lượng, công nghiệp tại Việt Nam.

Về giáo dục đào tạo, hai nước vẫn hợp tác chặt chẽ. Nga mỗi năm dành cho Việt Nam khoảng 1.000 suất học bổng từ ngân sách nhà nước liên bang.

Về công nghệ, Việt Nam và Nga vẫn chủ trương tiếp tục hợp tác và tìm cách thúc đẩy hợp tác mạnh mẽ hơn. Các tập đoàn công nghệ cao của hai nước vẫn tìm hướng để tiếp tục hợp tác.

Dư địa hợp tác dồi dào

Lễ khánh thành Tượng đài Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Saint Petersburg ngày 30/6/2023 nhân dịp kỷ niệm 100 năm ngày Bác Hồ lần đầu tiên đến nước Nga (Ảnh: Nguyễn Đăng Phát).

Phó Chủ tịch, Tổng thư ký Hội Hữu nghị Việt - Nga Nguyễn Đăng Phát nhận định dư địa hợp tác giữa hai nước trong thời gian tới vẫn rất lớn. Hai nước cần đẩy mạnh khai thác tiềm năng và tìm kiếm những lĩnh vực hợp tác mới, như công nghệ cao.

Cơ hội đầu tư vào Nga rất lớn, Nga cũng luôn chào đón các nhà đầu tư Việt Nam. Các doanh nghiệp Việt Nam cần tận dụng cơ hội tại một thị trường rộng lớn như Nga và xuất khẩu các mặt hàng thế mạnh của Việt Nam như đồ điện tử, dệt may, giầy dép, nông, thủy, hải sản…

Ngoài ra, hai nước cũng có khả năng đẩy mạnh phát triển du lịch, xem xét mở lại đường bay thẳng để khai thác tiềm năng của "ngành công nghiệp không khói".

Về giao lưu nhân dân giữa hai nước, Hội hữu nghị Việt - Nga phối hợp Hội hữu nghị Nga - Việt và các đối tác khác tại Nga để triển khai các hoạt động sáng tạo, đa dạng, thiết thực thu hút được sự quan tâm của người dân, đặc biệt là thế hệ trẻ.

Hội hữu nghị Việt - Nga đã phối hợp Hội hữu nghị Nga - Việt tổ chức hội thảo khoa học thực tiễn về vai trò của đối ngoại nhân dân trong sự phát triển quan hệ Việt - Nga; tổ chức cuộc thi vẽ tranh thiếu nhi quốc tế hàng năm "Em vẽ Việt Nam - Em vẽ nước Nga" để tạo sân chơi cho học sinh hai nước giao lưu tìm hiểu về đất nước và con người của nhau. Hai Hội cũng phối hợp với các đối tác triển khai các chương trình dạy ngôn ngữ, phổ biến văn hóa Nga và Việt Nam tại mỗi nước.

Là một nhà báo hoạt động lâu năm trong lĩnh vực truyền thông đối ngoại, Phó Chủ tịch, Tổng thư ký Hội Hữu nghị Việt - Nga Nguyễn Đăng Phát cho rằng, chuyến công du thứ 5 của Tổng thống Putin tới Việt Nam sau gần 7 năm không những được quan tâm đặc biệt ở Việt Nam và Nga mà dư luận khu vực và quốc tế cũng rất chú ý sự kiện này.

Theo đó, chuyến thăm chắc chắn mở ra nhiều triển vọng tươi sáng để làm sâu sắc hơn nữa quan hệ đối tác chiến lược toàn diện Việt - Nga. Tới đây, các bộ, ngành, địa phương, các đối tác, doanh nghiệp và Hội hữu nghị, các tổ chức nhân dân hai nước sẽ phát huy những kết quả của chuyến thăm, triển khai nhiều biện pháp mới nâng tầm quan hệ song phương.

Phó Chủ tịch, Tổng thư ký Hội Hữu nghị Việt - Nga khẳng định, hợp tác toàn diện, sâu rộng, dựa trên truyền thống, hướng tới tương lai giữa Việt Nam và Liên bang Nga góp phần củng cố hòa bình, ổn định trong khu vực cũng như trên thế giới.